Bazen güleriz, bazen utanırız, bazen de üzülürüz. İşte bu gibi duyguları yaşarken vücudumuzda farklı hisler dolaşır. İşte bilim bunu araştırarak vücudumuzdaki duyguların haritasını çıkardı.
Bilim insanları en genel duyguların tetiklediği güçlü vücutsal hislerin, topografik açıdan farklı duygular için, farklı vücut haritalarına sahip olduğunu gösterdi. Bu duygu haritalarının, Batı Avrupa ve Doğu Asya kültürlerine uygun olacak şekilde farklı olduğu, biyolojik temele uygun olacak şekilde tepki verdiğini gösterdi. Yani duygular sadece beyinde değil vücutta belli bölgelere yayılarak tüm benliği etkiliyor. “Duygular sadece aklımızı değil, vücut halimizi de kontrol eder. Bu sayede hem tehlikelere karşı hazır oluruz hem de sosyal çevrelerle etkileşime girerek bundan yararlanırız.
Vücuttaki değişimler bilinçaltı duygularımızı tetikleyebilir. Aynı mutlu olmamız ya da üzülmemiz gibi,” diyor Aalto Üniversitesi’nden Doç. Dr. Lauri Nummenmaa.
Elde edilen bulgular sayesinde duygu ve vücutla ilişkisini anlamada önemli bağlantılar sağlayabilir.
Diğer taraftan farklı duygusal bozuklukları anlamak teşhis aşamasında eşsiz yardım sağlayabilir. Araştırmada Finlandiya, İsveç ve Tayvan’ dan 700’ün üzerinde kişi incelendi. Araştırmacılar Finli ve Tayvanlı katılımcılarda farklı duygusal haller olduğunu tespit etti. Ardından katılımcılara vücutlarında hissettikleri duygulara göre bilgisayardaki resimleri renklendirmelerini söylediler. Katılımcılar da vücutlarındaki bölgeleri artan veya azalan duygularına göre renklendirdiler. İşte bunun sonucunda ortaya bu resimler çıktı.
Araştırma 31 Aralık 2013′ te bilimsel araştırma dergisi Proceedings of National Academy of Sciences’ da yayınlandı.
Duygular ve Hisler.. Günlük yaşamda bu terimleri, birbirinin yerine kullanırız. Duygu ve hislerin, dünyayı nasıl yaşadığımız ile nasıl ilişkide bulunduğumuz üzerinde çok güçlü etkileri vardır. Nörobilimciler duyguları, vücudun belirli uyaranlara karşı gösterdiği karmaşık tepkiler olarak tanımlıyorlar. Temel duygular içgüdüsel ve herkes için ortak olsa da, duygular, kişinin mizacı ve deneyimleriyle şekillenir. Aynı zamanda kişiden kişiye ve durumdan duruma değişirler.
Duygu ve hisler birçok davranışın arkasındaki itici güçtürler. Ne yazık ki, birçoğundan bir haber yaşıyoruz. Özellikle de korku temelli algıların yönlendirdiği duygulara göre yaşadığımızı ve bu yaşadıklarımıza göre kararlar aldığımızı düşünürsek bu tarz bir yaşam bayağı korkutucu. Örneğin aramızın iyi olmadığı bir arkadaşımızla görüşmek zorunda kalacağımızı düşünmek, öfke hissini tetikleyebilir. Ve bu öfke hissini deneyimlerken yapacağımız seçimlerin öfkeden etkilenme olasılığı çok fazladır. Ya da kocasından dayak yiyen ve en sonunda boşanmaya karar veren kadın, kocasından bahsedildiğinde, kocasını görme olasılığı olmamasına rağmen korku hissini deneyimleyebilir. Peki, bu konuda neler yapabilir?
Duygular ve hisler arasındaki farkı anlayarak ardındaki düşünce ve eylemleri bulabilir, yapacağımız seçim ve deneyimleri daha özgürce belirleyebiliriz. Aralarındaki farkı öğrenmek, düşünce ve davranışlarımızı otomatik olarak değiştirmemizi sağlayacaktır. Duygularımızı anlayarak, bilinçli eylemlere yönelerek tekrarlanan düşünce, davranışlarımızı değiştirebiliriz. Bu şekilde denge ve huzuru bulabilir, amaç ve hedeflerimizi daha doğru belirleyebiliriz.
Yazımın bundan sonrasında duygu ve his arasındaki farklarla ilgili yaptığım araştırmalar sonrasında bulduklarımı sizlerle paylaşmak istiyorum. Eminim kendi deneyimlerinize bakarak daha fazlasına sizler de bulabilirsiniz.
Duygu bir isim, duygu bir fiildir.
Hisler bilinçli olarak deneyimlenir. Duyguların bilinçli veya bilinçsiz olarak tezahür eder.
Bir duygu, psikolojik bir deneyim / farkındalık halidir. Bir his, duygunun kendisine dair bilinçli farkındalıktır.
Duygu genellikle önce gelir ve evrenseldir. Hisler ise mizaç ve deneyimle şekillenir. İki kişi aynı duyguyu hissedebilir ancak bu duyguyu farklı şekilde isimlendirebilirler.
Duygu ve hisler aynı madalyonun iki yüzü gibidirler. Madalyonun bir yüzü bir duygudur: Madalyonun diğer tarafı hislerinizdir: Aynı görünmesine rağmen, Madeni paralarda olduğu gibi neyi fark edeceğiniz, nereye baktığınıza bağlı olacaktır.
Duygular, beynin subkortikal bölgelerinde, amigdala ve ventromedial prefrontal kortekslerde meydana gelen, vücudunuzda fiziksel durumunuzu değiştiren biyokimyasal reaksiyonlar yaratan daha düşük seviyeli yanıtlardır. Hisler beynin neokortikal bölgelerinden kaynaklanır, zihinsel çağrışımlar ve duygulara verilen tepkilerdir. Bir his, bir duyguya sahip olduğunuzda vücudunuzda olup bitenlerin zihinsel bir tasviridir.
